Thất Diệp Nhất Chi Hoa

Mô tả

Đặc điểm sinh thái:

Thất diệp nhất chi hoa trong dân gian còn gọi là Cây bảy lá một hoa. Đây là loại cây thân thảo, nhỏ, sống lâu năm có hình dạng rất khác biệt. Cây có thân rễ ngắn, độ dài rễ khoảng 5 – 15 cm, đường kính thân 2.5 – 3.5 cm, thân có rất nhiều đốt, khó bẻ gãy nhưng khi bẻ gãy vết bẻ trông giống như bột, có màu vàng hoặc xám. Thân cây cao khoảng 1 mét, ở phía gốc có nhiều lá bị thoái hóa tạo thành nhiều vảy bao bọc lấy thân cây.

Ở giữa thân cây, lá mọc thành tầng từ 3 – 10 lá nhưng thường thấy là 7 lá. Cuống lá dài khoảng 2.5 – 3 cm, phiến lá rộng hình mác, dài khoảng 15 – 21 cm, rộng 4 – 8 cm, đầu lá nhọn, mép nguyên không có răng cưa. Hai mặt lá nhẵn, mặt dưới màu xanh nhạt hoặc màu tím nhạt.

Hoa mọc đơn độc ở đỉnh cây, cuống hoa dài 15- 30 cm. Hoa có 5 – 10 lá đài, tuy nhiên thường thấy là 7 lá, nên được gọi là cây 7 lá 1 hoa. Lá đài màu xanh, dài 3 – 7 cm, rời từng cái một, lá không rụng.

Xuất Xứ:

Cây 7 lá 1 hoa thường được tìm thấy ở các vùng núi cao, dưới các tán rừng rậm. Tại Việt Nam cây được tìm thấy các vùng núi Hoàng Liên Sơn, Cúc Phương thuộc Hà Nam, Sa Pa (Lào Cai), Ninh Bình, Sơn Động (Hà Giang), Đà Bắc (Hòa Bình), Đăkgleg, Kon Plong, Tu Mơ Rông (Kon Tum), Tây giang, Nam Trà My (Quảng Nam)…

Người ta thường dùng thân rễ với tên tảo hưu, có thể thu hái quanh năm, nhưng tốt nhất vào thu đông, đào về rửa sạch, phơi khô.

Mùi  vị:

Cây Thất diệp nhất chi hoa tính hơi hàn, có vị đắng.

Công Dụng:

Theo nghiên cứu của y học hiện đại:

• Làm giảm cơn ho hen, cầm ho.
• Chiết xuất dược liệu có tác dụng ức chế hoạt tính tinh trùng, cầm máu.
• Tác dụng kháng khuẩn, có tác dụng ức chế trực khuẩn lị, E. coli trực khuẩn, thương hàn, tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn dung huyết và não mô cầu.
• Tác dụng phòng chống ung thư, ức chế hoạt động của ung thư cổ tử cung (thí nghiệm trên động vật).

Theo y học cổ truyền:

• Thanh nhiệt giải độc,
• Bình suyễn chỉ khái (làm hết hen suyễn và giảm ho),
• Tức phong định kính (chống co giật),
• Thường được dùng để chữa các chứng bệnh như ung thũng, đinh độc (nhọt độc),
• Lao lịch (lao hạch),
• Hầu tý (viêm amydal),
• Viêm khí phế quản cấp và mạn tính,
• Trẻ em sốt cao co giật,
• Rắn độc cắn,
• Viêm da thần kinh,
• Quai bị, thoát thư (viêm tắc động tĩnh mạch)…
• Chấn thương chảy máu, tụ máu sưng đau.
• Chữa chứng nhiệt sinh phong, động kinh kinh phong.
• Chữa sốt rét, ho lao, tuyến vú sưng đau, ho khan lâu ngày, hen suyễn.
• Dùng ngoài đắp lên vết thương hoặc vùng da tổn thương để giảm sưng đau.

Cách Dùng:

Một số bài thuốc từ cây thất diệp chất chi hoa

Chữa rắn độc cắn:

Dùng bột tảo hưu uống 2 – 3 lần ngày. Dùng 6g/lần. Hoặc có thể sắc 20g tảo hưu lấy nước uống trong ngày. Dùng thân rễ tươi giã nát, trộn với rượu trắng đắp vào chỗ bị rắn cắn không kể liều lượng.

Chữa sốt cao co giật, quai bị, sởi:

4g tảo hưu, 12g bạc hà, 8g thiên hoa phấn sắc lấy nước uống. Chia là 3 lần uống trong ngày.

Chữa trẻ nhỏ kinh sài, chân tay co giật:

Dùng bột tảo hưu để uống, uống 4-5 lần/ ngày, mỗi lần 0,5 – 1g.

Chữa lòi dom:

Mài tảo hưu với dấm rồi bôi trực tiếp nước thuốc vào hậu môn, đắp gạc vào rồi đẩy nhẹ lên. Ngày làm 2 – 3 lần.

Chữa ho, hen suyễn lâu ngày:

Sắc 15g tảo hưu lấy nước uống; hoặc hầm với thịt gà hay phổi lợn để ăn.

Chữa các loại mụn độc sưng thũng:

Tảo hưu trộn với dấm, giã nát, đắp lên chỗ sưng đau. Làm đến khi khỏi bệnh.

Lưu ý:

Thận trọng với phụ nữ có thai